رفرکتومتر ( ساختار رفرکتومتر )
اساس اندازه گیری رفرکتومترها
عملکرد رفرکتومتر بر اساس اصل فیزیکی شکست نور - قانون اسنل - است نور با عبور از ماده های با چگالی نوری کمتر سرعت
خود را کاهش می دهد و با عبور از محیط های نوری دیگر، سرعت آن افزایش می یابد.
به عبارتی هنگامی که نور از محیطی با ضریب شکست کمتر مانند هوا به محیطی با ضریب شکست بالاتر مانند آب وارد می شود،
بنابراین سرعت خود را تغییر می دهد.
ضریب شکست چیست؟
ضریب شکست n سرعت نور در خلاء نسبت به سرعت نور در محیط در نظر گرفته شده است:
n = سرعت نور در خلاء / سرعت نور در محیط
مثال:
ضریب شکست آب 1.33 است که به این معنی است که نور در خلاء 1.33 سریعتر از آب حرکت می کند.
رفرکتومتر برای اندازه گیری ضریب شکست مواد، معمولا مایعات، استفاده می شود. اکثر رفرکتومتر ها بر اساس اثر زاویه بحرانی
هستند که نقطه تعادل، نقطه سایه یا خط مرزی، بین شکست و بازتاب داخلی کلی نور در یک رابط منشور/نمونه را مشخص می کنند.
انواع رفرکتومتر
انواع رفرکتومترها عبارتند از :
-رفراکتومتر آبه :
این دستگاه ضریب شکست و بریکس مایعات یا جامدات شفاف و نیمه شفاف را اندازه گیری می کند.
ضریب شکست و بریکس یک ماده مهم هستند و می توانند برای تعیین عملکرد نوری، خلوص، غلظت و پراکندگی و
غیره استفاده شوند. بنابراین، انکسارسنج ابزاری ضروری در طیف وسیعی از صنایع مانند پترولوژی، داروسازی، صنایع
شیمیایی و قند سازی و همچنین در کارخانه ها، دانشکده ها و موسسات تحقیقاتی می باشد . Refractometer Abbe
یک ابزار رومیزی برای تعیین دقیق ضریب شکست nD (بین 1300 تا 1700) و مقدارقند در مایعات، محلول های شفاف
است. ترمومتر دستگاه نیز میزان دمای نمونه را سنجیده و ضریب شکست در بازه 0 تا + 70 درجه را مشخص می کند
بوسیله بن ماری سیرکوله حرارتی و اتصالات ورودی سیال دمای منشور بالا و پایین دستگاه را می توان تنظیم کرد.
این دستگاه مقدار قند را نیز در بازه 0 تا 95 درصد می سنجد .
- بریکس سنج دستی ( رفراکتومتر چشمی )
انکسار سنج دستی یک ابزار آنالوگ جهت اندازه گیری ضریب شکست مایعات است. این دستگاه بر اساس اصل زاویه
بحرانی کار می کند که به وسیله آن لنزها و منشورها یک خط سایه را بر روی یک شبکه شیشه ای کوچک در داخل ابزار
پخش می کنند، که سپس بوسیله کاربر با یک لنز چشمی مشاهده می کند .
- رفراکتومتر اتوماتیک
این دستگاه دیجیتال و رومیزی و دارای سیستم جبران دمایی اتوماتیک و دقت و سرعت بالاتری نسبت به دیگر دستگاهها
می باشد و ضریب شکست و بریکس نمونه ها را اندازه گیری می نماید .
- شوری سنج که با روش بریکس سنجی چشمی میزان سدیم کلراید را در نمونه ها اندازه گیری می نماید .
تعمیر رفرکتومتر آزمایشگاهی
